نقش وراثت در نامرتبی دندان ها چیست؟

به دلیل اینکه وراثت یکی از عوامل تاثیرگذار در نحوه شکل گیری دندان ها و فک است، نگرانی بسیاری از والدین درباره نقش وراثت در نامرتبی دندان ها می باشد. اگر شما هم قصد دارید درباره تاثیر ژنتیک بر نامرتبی دندان ها بیشتر بدانید، با مجله ایمپلنت دکتر در ادامه همراه باشید.

تاثیر وراثت بر اندازه و شکل دندان ها و فکین

در واقع ژن ها نقش مهم در شکل گیری تک تک اعضا و بافت های بدن دارد که دهان و دندان هم از این قاعده مستثنی نیست. وراثت و ژنتیک می تواند تعیین کننده اندازه و شکل دندان ها و فکین باشد. برای مثال در صورتی که پدر یا مادر کودک دندان های به هم ریخته، فک کوچک، فاصله دار یا هر مشکل دندانی و فکی داشته باشد، ممکن است این ویژگی ها به فرزند هم به ارث برسد.

مشکلات ارثی دندان ‌ها چیست؟

از جمله مشکلاتی که از والدین به فرزندان منتقل می شود می توان به ناهنجاری های فکی، فاصله بین دندانی و روی هم رفتگی دندان ها اشاره کرد. روی هم رفتگی دندان ها در اثر کمبود فضا در فک رخ می دهد. فاصله بین دندان ها هم می تواند به دلیل کوچک بودن دندان ها یا بزرگ بودن فک بالا یا پایین باشد. علت ناهنجاری های فکی نیز مربوط به عدم تطابق اندازه فک بالا و پایین می باشد.

نقش وراثت در نامرتبی دندان ها را نمی توان نادیده گرفت؛ چرا که یکی از دلایل کجی دندان ها و ناهنجاری های دندانی و فکی به دلیل مسائل ژنتیکی است. برخی از این مشکلات ژنتیکی به حدی پیچیده هستند، که نیاز به درمان های طولانی مدت تر دارند. در صورتی که متخصص ارتودنسی از تاریخچه خانوادگی کودک در زمینه ناهنجاری های دندانی و فکی، شناخت داشته باشد، نحوه درمان بهتر انجام خواهد شد. 

از جمله مشکلات دندانی و فکی که ممکن است به فرزند انتقال پیدا کند عبارتند از:

1. عدم هماهنگی فک و دندان ها

در صورتی که والدین دندان های بزرگ یا فک کوچکی داشته باشند، احتمال اینکه بین فک و دندان های کودک عدم هماهنگی باشد، زیاد است. این شرایط باعث می شود که فک کودک کوچک باشد و دندان ها روی هم رفته رشد کنند. البته اگر دندان های والدین کوچک باشد یا فک بزرگی داشته باشند، احتمال اینکه دندان های کودک با فاصله رشد کند زیاد است.

2. مشکل در رشد دندان های دائمی

نقش ژنتیک در ناهنجاری های دندانی بیش از هر چیز در نحوه رویش دندان های دائمی کودکان دیده می شود. در برخی از کودکان، الگوی طبیعی رویش دندان ها به دلیل مسائل وراثتی باعث می شود که دندان ها کج رشد کنند، دندان ها در موقعیت اصلی خود رشد نکنند یا اینکه یک یا چند دندان نهفته باشد. 

3. ناهنجاری های فکی

نقش وراثت تنها در نامرتبی دندان ها دیده نمی شود، بلکه ساختار استخوان فک هم می تواند از والدین به فرزندان به ارث برسد. برای مثال فک بالای برخی از افراد جلوتر از فک پایین است (اوربایت) یا فک پایین جلوتر از فک بالا است (آندربایت).

روش های تشخیص عوامل وراثتی ناهنجاری های دندانی

تشخیص عوامل وراثتی بر ناهنجاری های دندانی نیازمند بررسی تاریخچه خانوادگی و معاینات بالینی است. از جمله روش هایی که متخصصین ارتودنسی برای تشخیص این موضوع استفاده می کنند عبارتند از:

1. بررسی تاریخچه خانوادگی

اولین مرحله برای تشخیص نقش وراثت در نامرتبی دندان ها، بررسی تاریخچه خانوادگی کودک است. اطلاعات مربوط به ناهنجاری های دندانی و فکی به متخصص ارتودنسی در شناسایی الگوهای وراثتی کمک شایانی می کند.

2. معاینات بالینی و تصاویر رادیوگرافی

معاینات و استفاده از عکس دندان به تشخیص دقیق مشکلات دندانی و فکی کمک می کند. در تصاویر رادیوگرافی از دهان و دندان، به طور دقیق اندازه و شکل دندان ها و فک ها قابل مشاهده است.

3. آزمایش ‌های ژنتیکی

آزمایش های ژنتیکی روشی دقیق تر در تعیین نقش وراثت را در نامرتبی دندان ها هستند. این آزمایش با اطلاعات دقیقی که درباره ژن های مشکلات دندانی و فکی ارائه می دهند، به ارتودنتیست (متخصص ارتودنسی) در برنامه ریزی درمان کمک می کند.

نامرتبی دندان ها بیشتر از مادر به ارث می رسد یا پدر؟

این ویژگی ها ترکیبی از ژن های هر دو والد هستند و گاهی یک از ژن ها از دیگری قوی تر می باشد. نکته قابل توجه این است که نقش وراثت در نامرتبی دندان ها به قدری قوی است که در صورت پایبندی کودک شما به رعایت بهداشت دهان و دندان، همچنان این اتفاق می افتد.

به همین دلیل است که توصیه دندانپزشکان و متخصصان این است که کودکان خود را در سنین پایین نزد یک متخصص ارتودنسی ببرید، تا در صورت تشخیص هر گونه مشکلی، درمان را سریع تر، بهتر و با هزینه کمتر شروع کنند. در واقع به دلیل اینکه استخوان ها و دندان های انسان در سنین کودکی انعطاف پذیری بیشتری دارد، ارتودنسی کودکان را نیز می توان با درمان های ساده تر و هزینه کمتر انجام داد.

بهترین روش درمان نامرتبی ارثی دندان ها چیست؟

با اینکه نمی توان تاثیر وراثت بر نامرتبی دندان ها را نادیده گرفت و یکی از دلایل اصلی ایجاد مشکلات دهان و دندانی وراثت است. اما این بدین معنی نیست که هیچ راه درمانی برای مشکلات ژنتیکی وجود ندارد. اینکه ژن ها نقش مهمی در ساختار دهان و دندان دارند، بر هیچ کس پوشیده نیست؛ اما به کمک انواع روش های ارتودنسی اعم از ارتودنسی ثابت و متحرک می توان از تاثیرات ژنتیک بر نامرتبی دندان ها کاست و یا آنها را رفع کرد.

ارتودنسی دندان یکی از اصلی ترین روش های درمان نامرتبی ارثی دندان ها است. این درمان باعث بهبود ظاهر و عملکرد دندان ها می شود. انواع روش های ارتودنسی شامل استفاده از بریس های فلزی، سرامیکی، دیمون، پشت دندانی و الاینرهای شفاف است و متخصص ارتودنسی بر اساس نیاز بیمار یکی از روش ها را انتخاب می کند. 

کلام آخر

نقش وراثت در نامرتبی دندان ها می تواند چشمگیر باشد؛ به طوری که اکثر والدینی که دچار ناهنجاری های دندانی و فکی هستند، کودکان با همین مشکلات را به دنیا می آورند. اما با این تفاسیر در صورت مراجعه به متخصص ارتودنسی در سنین پایین، می توان از بروز بسیاری از مشکلات ارتودنسی در آینده جلوگیری کرد و یا با پیش بینی بروز این مشکلات در آینده، اقدامات درمانی لازم در زمینه ارتودنسی پیشگیرانه را انجام داد. 

پاسخ به سوالات رایج نقش وراثت در نامرتبی دندان ها