همه چیز درباره پر کردن دندان
همه ما لااقل یک بار دندان هایمان را پر کرده‌‌ایم و تقریبا هر یک، از پر کردن دندان چیزهایی می دانیم! مثلا می دانیم پر کردن دندان یک عمل ترمیمی است. و یا تا حدی دندان را از نظر ظاهری به فرم ابتدایی اش بر می گرداند و یا عملکرد آن را بهبود می دهد. اما این دانسته ها هیچکدام تصویر واضحی از این کار به دست نمی دهند!
چه زمانی نیاز به پر کردن دندان داریم؟
پر کردن یکی از رایج ترین راهکارها برای ترمیم پوسیدگی دندان است. گاه مراقبت های فردی(پرهیز از قند و شکر و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و غیره) به تنهایی افاقه نمی کنند. چرا که ممکن است عیب از جای دیگری باشد؛ مثلا چسبندگی پلاک ها بر سطح دندان.
پلاک ها معمولا از ترکیب بزاق و باکتری‌های درون دهان به وجود می آیند و می توانند به واسطه ترشح اسید دندان را سوراخ کنند. یکی دیگر از عوامل پوسیدگی دندان بازگشت اسید معده در دهان است!
اما پر کردن دندان فقط برای درمان دندان های پوسیده نیست! این عمل همچنین به برای ترمیم دندان شکسته، خوردگی های جزیی و آسیب های سطحی نیز به کار می رود.
اگر دندانهایمان را پر نکنیم چه می شود؟
بالاتر هم البته اشاره شد که پر کردن دندان یکی از موثرترین راه ها برای درمان پوسیدگی دندان است. اگر از پوسیدگی دندان چشم پوشی کنید آن گاه حساب کارتان با فرسایش مینای دندان است و مجبور می شوید به جراحی هایی بسیار جدی تر و سخت تر رضایت دهید. راجع به آسیب های جزیی ای که می توانند کار دستتان دهند و به آسیب های جدی تبدیل شوند، خوردگی های ریزی که دندان را در معرض عفونت و پوسیدگی های غیرقابل بازگشت قرار می دهند و شکستگی دندان که شما را از کارهای روزمره نیز می اندازند، وضع از همین قرار است.
مدت زمان پر کردن دندان
وقتی از مدت زمان پر کردن و یا تعداد جلسات کار بر روی دندان حرف می زنیم، گویی داریم از فرایند ترمیم یک ساختمان می گوییم و باید عوامل بسیاری را در نظر بیاوریم و پیش از آن به سوالات بسیاری جواب دهیم؛ چیزهایی از قبیل اینکه عیب کجاست، دندان معیوب در کدام قسمت از دهان جا گرفته است، کارکردش چیست و عمق خسارت به کجا می رسد؟! اگر به جای یک دندان، مجبور بودیم چند دندان را پر کنیم چه؟ آن وقت می شود همه را در یک جلسه ترمیم کرد؟ باید میزان پوسیدگی دندان را سنجید و تاب بیمار و تحمل دیگر دندان ها را برای یک کار سنگین محاسبه کرد.
در شرایط عادی پر کردن هر دندان حدود 20 دقیقه زمان می برد. اما زمان کلی به این بستگی دارد که بی حس شدن دندان چقدر طول بکشد.
دندان پر کردن درد ندارد
دندان‌پزشک پیش از آغاز حتی جزیی‌ترین اقدامات بر محیط دهان و دندان، از بی حسی موضعی بهره می برد! او مقداری از ماده بی حسی را در نواحی کناری دندان تزریق می کند؛ سوراخی به کوچکی یک نقطه! پس بعید است حین عمل درد را احساس کنید و یا آزاری ببینید! با این حساب قرار است آب از آب تکان نخورَد.
مراحل پر کردن دندان
این کار از اول تا آخر ، فقط پنج مرحله دارد:
- پزشک ابتدا دهان و دندان را در برابر درد بی‌حس می‌کند.
- بعد با دستگاه های بُرش و لیزر بخش‌های پوسیده دندان را جدا می کند.
- وقتی خوب دندان را وارسی کرد و به وسیله دستگاه پروب از نابودی پوسیدگی ها مطمئن شد، دندان را از باکتری و ذرات خارجی تمیز می کند.
- حالا نوبت به محافظت از ریشه هایی می رسد که در معرض پوسیدگی قرار دارند و آن ها را با روکشی از یونومر و یا رزین کامپوزیت مقاوم می سازد.
- و در نهایت این فرآیند با پولیش زدن دندان به پایان می رسد.
در این بین ممکن است پزشک برای پر کردن دندان تصمیم دیگری بگیرد و از روش دندانپزشکی با لیزر بهره ببرد، که خب در این صورت دیگر نیازی به بی حسی نیست.
اما هنوز که هنوز است بسیاری از جراحان روش اول را انتخاب می کنند چرا که هزینه لیزر دندان برای بسیاری مقرون به صرفه نیست.
روش‌های پر کردن دندان چیست؟
پر کردن دندان جز به دو روش بالا ( روش لیزر و روش سنتی )، شیوه دیگری ندارد. در حقیقت وقتی از انواع و اقسام پر کردن دندان حرف می زنند، منظورشان مواد پر کننده ی دندان است. چون تفاوت های قابل توجهی میان هر یک از مواد هست که نمی‌توان از آن چشم پوشید.
پر کننده آمالگام
آمالگام ماده ای نقره ای و یا مشکی رنگ است که از فلز جیوه تشکیل می شود و به راحتی فرم می‌گیرد. آمالگام عمر درازی دارد و معمولا 10 تا 15 سال دوام می‌آورد! به همین خاطر هم هست که برای دندان های عقب بسیار به کار برده می شود. اما این مزیت‌ها تنها خصوصیات ماده آمالگام نیستند.
| مزایا | معایب |
| دوام بسیار بالا( 10 تا 15 سال ماندگاری بر دندان) | کنتراست با رنگ دندان |
| استحکام بسیار بالا در برابر فشارهای فک و لثه | نیاز به تراش عمیق دندان |
| هزینه‌ای بسیار مقرون به صرفه | تغییر رنگ دیگر دندان |
پر کننده کامپوزیت
کامپوزیت‌ها بر پایه رزین و حاصل پلیمریزاسیون میان دو مخلوط خمیری است! بسیاری بر این باورند که اگر چه هزینه این ماده گران تمام می شود اما ویژگی های مثبتش بر کارکردهای ماده آمالگام می‌چربد. در زیر بخشی از معایب و مزایای ماده کامپوزیت را در آورده ایم.
| مزایا | معایب |
| همرنگ دندان است | دوام پایینی دارد(5 سال ماندگاری بر دندان) |
| چسبندگی قوی دارند | طول درمانش نسبت به آمالگام بیشتر است |
| کارکردهای گسترده‌ای در ترمیم دندان دارد | مقاومت و استحکام پایینی دارد |
| نیازی به تراش عمیق دندان ندارد | هزینه اش نسبت به آمالگام دو برابر بیشتر است |
پر کننده سرامیکی
به نظر این یکی از هر ماده دیگری موثرتر است؛ هم دوام آمالگام را دارد و هم همرنگ دندان است. هم تاب و تحمل بیش تری نسبت به کامپوزیت دارد و هم مستحکم است. مزایا و معایب این روش در جدول پایین به تفصیل آمده است.
| مزایا | معایب |
| استحکام و دوام بالایی دارد | نسبت به آمالگام و کامپوزیت طول درمان بیشتری دارد |
| همرنگ دندان و در برابر لکه مقاوم است | نسبت به آمالگام و کامپوزیت هزینه بیش تری دارد |
پر کننده یونومر شیشه
وقتی پای کودکان به میان می آید، آن‌گاه همه چیز کمی تغییر می کند؛ حتی ماده ای که از آن برای پر کردن دندانهایشان استفاده می شود! یونومر ترکیب یافته از آکریلیک و شیشه بوده و شبیه به رنگ دندان است. و جای خالی دندان های تراشیده کودکان را پر می‌کند. از این ماده همچنین برای پر کردن دندان‌های زیر لثه سود می برند.
پر کننده طلا
طلا همیشه طلا و از دیگران تافته ای جدابافته تر است! در این خصوص هم ماجرا از این قرار است. اگر از هزینه بالای طلا صرف نظر کنید، هر چه باقی می ماند مزیت است؛ از استحکام و دوام بالا تا مقاومتش در برابر لکه.
با این همه تشخیص ماده مناسب برای پر کردن دندان بر عهده پزشک و همزمان مبتنی بر وضعیت دندان است.
مراقبت‌های لازم بعد از عمل
لابد شنیده اید که خیلی ها از آسیب های بعدداز پر کردن دندان می‌نالند! اما چرا؟ چگونه می‌توان خطر پر کردن دندان را به حداقل رساند؟!
- سعی کنید چیزی بیش از حد گرم یا خیلی سرد نخورید یا ننوشید.
- از مسکن ضد درد استفاده کنید.
- از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
- برای چند روز از طرف دیگر دهان خود برای جویدن استفاده شود.
- با آب شور گرم هر روز چند بار شستشو دهید.
- سعی کنید یک خمیر دندان با نام تجاری ضد حساسیت استفاده کنید.
- برای چند روز اول مواد غذایی نرم بخورید.
پر کردن یا نکردن دندان؛ مسئله این است!
بسیاری پر کردن دندان را تنها عملی دم دستی برای زیباسازی تلقی می کنند؛ غافل از آن که برای پر کردن دندان ضروریات از ترجیحات پیشی می گیرد. به زبان ساده تر: انتخاب با بیمار نیست! اگر پر کردن دندان به ضرورت بدل شود، چاره‌ای جز تن دادن به این روند درمانی نمی ماند. یا زیر باید دندانتان را پر کنید، یا اینکه با مشکلات جدی تر دست و پنجه نرم کنید.
۵ نوع شکستگی دندان + ۴ تا راه های درمان آن ها
لیفت لثه چیست و برای چه کسانی مناسب است؟
موم ارتودنسی چیست؟ نحوه استفاده از آن چگونه است؟
