عصب کشی دندان (درمان ریشه) چیست؟ همه چیز درباره عصب کشی دندان

عصب کشی دندان روشی است که در آن اقدام به معالجه ریشه دندان می‌کنیم. زمانی که پوسیدگی دندان وسیع باشد و دندان در حال از دست‌ رفتن باشد از عصب‌ کشی استفاده می‌کنیم. به‌ طور کلی هدف از انجام عصب‌ کشی، حفظ دندان است تا نیاز به کشیدن یا جای‌گذاری دندان مصنوعی نباشد. در ادامه همراه ما باشید تا به طور دقیق درمورد عصب‌کشی توضیح دهیم و پاسخ همه سؤالات خود را مانند ماندگاری عصب‌ کشی، زمان نیاز به آن و… در مورد عصب‌ کشی بگیرید.

چه زمانی نیاز به عصب کشی دندان داریم؟

عصب‌ کشی در مواردی انجام می‌شود که پالپ دندان، آسیب برگشت‌ناپذیر دیده باشد. پالپ دندان، به قسمتی از دندان گفته می‌شود که رگ‌های خونی در آن قرار دارند و وظیفه تغذیه رسانی به دندان را برعهده دارند. در واقع پالپ خانه عصب و رگ‌های دندان به‌ حساب می‌آید. در صورت آسیب جدی به پالپ، چاره‌ای به جز تخلیه، تمیز کردن، و پر کردن دندان با مواد پرکننده مخصوص، وجود ندارد. به‌ طور کلی علت آسیب‌دیدن می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• دندان بشکند. شکستن دندان می‌تواند در اثر یک ضربه مثل زمین‌خوردن، شکستن پسته با دندان و… رخ دهد.
• در صورتیکه دندان دچار پوسیدگی شده باشد و این پوسیدگی مورد درمان قرار نگیرد. در این حال ممکن است پوسیدگی تا سطح پالپ دندان نیز نفوذ بکند.
• گاهی اوقات نیز یک پر کردگی دیگر ممکن است باعث آسیب پالپ شود. در صورتیکه پر کردگی دندان نشت کند یا نامناسب باشد، ممکن است باعث آسیب دندان شود.

علائم عفونت پالپ و نیاز به عصب‌ کشی

در ابتدا به شما پیشنهاد می‌کنیم که هر چند یکبار دندان‌های خود را چکاپ کنید تا از این اتفاق پیشگیری کنید. در صورتیکه دندان پر کرده دارید انجام چکاپ هرچند مدت، برای شما بسیار ضروری است. به‌طورکلی علائم زیر هشدار می‌دهد که به‌احتمال زیاد دچار آسیب در پالپ شده‌اید و باید عصب‌کشی کنید:

• درد دندان و ورم لثه
• درد در هنگام خوردن و نوشیدن مخصوصاً زمانی که غذا سرد یا گرم باشد.
• لقی دندان
• هنگام جویدن، درد داشته باشید.
• ترشحات چرکی دندان
• ورم صورت
• تیره شدن رنگ دندان

عصب کشی دندان چگونه انجام می‌شود؟

برای انجام عصب‌ کشی، احتمالاً به یک الی دو جلسه نیازمند باشیم. در ابتدا یک معاینه کلی از شرایط دندان و دهانی شما انجام می‌شود. در صورت تشخیص نیاز به عصب‌کشی، از شما خواسته می‌شود تا یک رادیوگرافی از دندان انجام دهید. در زمان شروع عصب‌ کشی، ابتدا یک بی‌حسی موضعی به محل انجام، تزریق می‌شود تا دچار درد نشوید. سپس حفره‌ای داخل تاج دندان ایجاد می‌کنند. دلیل ایجاد این حفره‌ها این است که مته یا فرز دندان‌پزشکی به ریشه‌ها برسد. دیواره‌های محفظه پالپ و ریشه و به‌ خصوص نوک ریشه نیز کامل باید تراشیده و تمیز شوند.

پس از پاک‌سازی کامل هسته دندان، نوبت به پر کردن آن می‌رسد. دندانپزشک بادقت تمامی پالپ را با مواد پر کننده مخصوصی پر می‌کند و در نهایت دندان را مهروموم می‌نماید تا راهی برای نفوذ باکتری‌ها باقی نماند.

در آخر معمولاً دندان باید روکش شود. روکش دندان همان تاج مصنوعی است که روی دندان قرار می‌گیرد و آن را احاطه می‌کند. به‌ این‌ ترتیب دیگر فشار چندانی بر تاج واقعی دندان وارد نمی‌شود و خطر شکستن آن کاهش می‌یابد.

فرزها چه ابزاری هستند؟

فرزها یکی از ابزارهای پرکاربرد دندانپزشکی هستند که موقع استفاده توسط پزشک صدای خش‌خش آنها را در دهان خود شنیده اید. فرزها انواع گوناگونی دارند که عبارت‌اند از:

• فرز جراحی
• کارباید توربین
• الماسی
• کارباید آنگل
• آمالگام و کامپوزیت

هریک از این فرزها برای کار مخصوص مورداستفاده قرار می‌گیرند.

چه تفاوتی بین عصب کشی دندان جلو و دندان عقل یا آسیاب بزرگ وجود دارد؟

عصب کشی دندانهای جلویی و دندانهای آسیاب تفاوت هایی با هم دارند که مهمترین آنها عبارتند از:

برای دندانهای جلویی پشت دندان را سوراخ می کنند و برای دندانهای آسیاب تاج دندان

به‌منظور انجام عصب‌کشی، باید سوراخی در تاج دندان ایجاد کنیم تا بتوانیم به پالپ دندان دسترسی پیدا کنیم. برای دندان‌های جلو، این سوراخ را غالباً در سطح پشتی دندان ایجاد می کنیم. درحالی‌که برای دندان‌های عقبی معمولاً سوراخ در سطح بالایی آنها یعنی سطحی از دندان که با آن غذا را می‌جویم ایجاد خواهد شد. پس از آنکه این فرایند کامل شد، در دندان‌های جلویی سوراخ ایجاد شده با مواد پرکننده دندان بسته خواهند شد. معمولاً برای پرکردن از مواد موقتی استفاده می‌شود تا زمانی که روکش دندان آماده شود و به دندان چسبانده شود. در برخی موارد نیز ممکن است این روکش برای دندان‌های جلو ضرورت نداشته باشد چراکه فشار زیادی بر دندان‌های جلو وارد نمی‌شود. اما برای دندان‌های عقبی که اغلب تحت‌فشار زیادی قرار می‌گیرند، روکش لازم داریم. این روکش باعث می‌شود تا جلوی شکستن و خرد شدن دندان گرفته شود.

روکش دندان های جلو باید کاملا همرنگ دندان ها کناری باشد

به منظور روکش کردن دندان جلویی که عصب کشی شده، باید در مورد زیبایی  و طبیعی بودن روکش نیز دقت شود. درصورتی که رنگ روکش با دندان های طبیعی تفاوت داشته باشد،  به راحتی میتواند زیبایی لبخند را تحت تاثیر قرار دهد. دربرخی موارد نیز با وجود اینکه از روکش دقیقا همرنگ دندانهای مجاور انتخاب شده است، به دلیل تغییر رنگ تدریجی دندانهای دیگر و مقاومت روکش در مقابل تغییر رنگ ممکن است به مرور تفاوت رنگ ایجاد شود. هرچه در مراقبت و رعایت بهداشت دهان و دندان کوشا باشیم، احتمال وقوع این اتفاق کمتر خواهد شد. اگر روکش دندان به مرور زمان دچار تیرگی شود، میتوان با سفید کردن دندانها این مشکل را برطرف کرد.

عصب کشی دندان های جلویی زمان کمتری لازم دارد

یک تفاوت مهم دیگر بین عصب کشی دندانهای جلویی و عقبی،  تفاوت در تعداد ریشه های آنهاست. دندانهای جلویی ریشه های کمتری (معمولا یک ریشه حاوی یک مجرای ریشه) دارند. معمولا دندانهای آسیاب کوچک یا پره مولر و دندانهای عقبی دو یا سه ریشه دارند که هر کدام حاوی یک یا دو مجرای ریشه هستند.  تعداد ریشه برای ما اهمیت دارد چراکه هر چه تعداد ریشه ها بیشتر باشد، درمان عصب کشی طولانی تر خواهدشد.

آیا عصب‌ کشی درد دارد؟

شاید فکر کنید درد عصب‌کشی به‌شدت بیشتر از سایر روش‌هاست اما درد و روند عصب‌کشی، مشابه پر کردن عمیق دندان است. به دلیل تزریق بی‌ حسی موضعی، در طول عصب‌کشی دردی احساس نخواهید کرد. در صورتیکه پس از انجام این کار درد داشتید، برای شما مسکن تجویز خواهد شد تا در صورت نیاز مصرف کنید. شدت درد بعد از آن، اغلب معمولی است و با مسکن‌های معمولی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن کنترل می‌شود. احتمال دارد پیش از عصب‌کشی آنتی‌بیوتیک به شما داده شود تا باکتری‌ها از بین بروند. نکته جالبی که باید بدانید این است که درد دندان پیش از انجام عصب‌کشی یعنی دندان آسیب‌دیده به‌مراتب بیشتر است و اکثر افراد پس از انجام آن، حداکثر تا دو هفته درد داشته‌اند.

آیا زنان باردار مجاز هستند تا در دوران بارداری عصب‌ کشی انجام دهند؟

از آنجاییکه در صورت احساس کمی درد یا فشار در دهان، ممکن است بدن خود را سفت کنیم یا به خود فشار بیاوریم، بهتر است زنان باردار هیچ‌گونه از خدمات دندانپزشکی در بارداری، انجام ندهند. اما از آنجایی‌که عصب‌کشی یک درمان اورژانسی به‌ حساب می‌آید باید انجام شود. با این‌حال به دلیل نیاز به‌عکس پرتوی ایکس، توصیه می‌شود در صورت امکان، عصب‌کشی در سه‌ماهه دوم بارداری انجام شود.

عوارض عصب‌ کشی

مانند هر روش دیگری که در دندان‌پزشکی به کار می‌رود، ممکن است عوارضی در آن نیز رخ دهد:

• در برخی موارد، دندانپزشک فقط سه کانال ریشه را در دندانی که چهار کانال دارد پیدا می‌کند. اگر یک کانال درمان نشده باقی بماند، امکان اینکه عفوت همچنان باقی بماند و گسترش داشته باشد نیز بالاست.
• ممکن است دچار نشت مواد پرکننده شوید. به همین جهت، دندان‌پزشک باید مطمئن شود که مواد پرکننده به‌اندازه کافی به داخل کانال رفته‌اند. اگر کانال ریشه به‌درستی بسته نشده باشد، ممکن است عفونت ادامه پیدا کند یا دوباره بازگردد.
• در طی انجام عصب کشی، ممکن است ریشه دندان ترک بخورد.همچنین ممکن است، ابزارها در کانال بشکنند یا کانال را سوراخ کنند.
• برای جلوگیری از عوارض، بیماران باید همیشه دستورالعمل‌های دندانپزشک را دنبال کنند. در صورت نیاز به آنتی‌بیوتیک، تکمیل دوره مصرف قرص، بسیار مهم است.

ماندگاری عصب کشی دندان چقدر است؟

از آنجایی‌که دندان در صورت آسیب‌دیدن نیاز به عصب‌کشی دندان دارد، نسبت به سایر دندان‌ها ضعیف‌تر است. به همین جهت است که هرچقدر هم فرایند عصب‌کشی درست انجام شود باز هم به نسبت دندان‌های سالم، عمر کمتری خواهند داشت. به طور میانگین، عمر عصب‌کشی دندانم بین 10 الی 15 سال است. درصورتی‌که تمایل دارید عمر عصب‌کشی را طولانی‌تر کنید، می‌توانید از روکش دندان استفاده کنید.