ریز جرئیات بوی بد دهان: از علل تا درمان

بوی بد دهان یا مشکل هالیتوز تحت تاثیر عوامل مختلفی نمایان می شود. بدبویی دهان تنها یک مشکل اجتماعی نیست بلکه یک مشکل اجتماعی هم بشمار می رود. در اثر بوی ناخوشایند دهان، اختلالات جدی در روابط فردی، عاطی، کاری و خانوادگی افراد بوجود خواهد آمد. در واقع نمی توان از بوی ناخوشایند دهان به راحتی گذر کرد، بلکه باید در ابتدا علت بدبویی مشخص و سپس راهکار درمانی جهت رفع مشکل اجرا شود. اما دلیل بو دادن دهان چیست؟ اما چی بخوریم دهنمون بو نده یا چی برای بوی دهان خوبه؟ چگونه بدبویی دهان را از بین ببریم؟

علت بوی بد دهان (دلیل بوی بد دهان چیست؟)

با توجه به تحقیقات و تجربیات کسانی که با بدبویی دهان تا مدتی دست و پنجه نرم کرده اند، 8 علت برای بروز بوی بد دهان وجود دارد:

• بیماری های دهان و مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان؛
• عفونت و مشکلات مرتبط با حلق و بینی؛
• تغییرات ترشح هورمون های زنانه در دوران قاعدگی؛
• مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش؛
• دوران بارداری؛
• شکل گیری خشکی دهان؛
• برنامه غذایی نامناسب؛
• استعمال دخانیات؛
• بیماری کلیوی؛
• بیماری دیابت؛
• مصرف داروهای خاص؛

مصرف قلیان، سیگار کشیدن، استعمال دخانیات، مشکلات مرتبط با دهان، دندان، دستگاه گوارش و کلیه، استفاده از داروهای خاص، رژیم غذایی، اختلالات دوران بارداری و قائدگی، اصلی ترین علت بوی بد دهان هستند.

بررسی بوی بد دهان در زمان قاعدگی

بروز بوی ناخوشایند از دهان هنگام دوران قائدگی، امری طبیعی است و یکی از عوارض جانبی عادت ماهیانه محسوب می شود. در این دوران، عملکرد غدد بزاق جهت ترشح آن برای مرطوب نگه داشتن محیط دهان و کمک به هضم مواد غذایی کاهش می یابد. در دوران قاعدگی، میزان ترکیبات گوگرد دار به 300% می رسد. توجه 100 درصدی به اصول بهداشت و دندان جهت مقابله با عوارض جانبی افزایش میزان ترکیبات در دوران قاعدگی، تنها راهکار درمانی است.

✨ درمان بوی بد دهان در زمان قاعدگی

رعایت اصول بهداشت دهان و دندان به عنوان بهترین راه جهت مقابله با بوی بد دهان ناشی از قاعدگی شناخته می شود. برخی ار راهکارهای درمانی رفع مشکل بوی ناخوشایند دهان در دوران قاعدگی عبارت اند از:

• مسواک زدن منظم و صحیح: مسواک زدن بعد از میل کردن وعده های غذایی اصلی – مسواک زدن بعد از نوشیدنی های رنگی – استفاده از خمیر دندان فلوراید دار هنگام فرایند مسواک.
• استفاده از نخ دندان: استفاده از نخ دندان بعد از میل کردن وعده های غذایی جهت استخراج ذرات مواد غذایی که مسواک به تنهایی قادر به خراج کردن آن نیست.
• شستشوی سطح زبان: کمک از اسکراپر یا مسواک مخصوص برای شستشوی زبان جهت از بین بردن باکتری های روی سطح آن.
• کمک گرفتن از دهانشویه: استفاده از دهانشویه هایی با خاصیت ضد باکتریال و دارای فلوراید بعد از اجرای فرایند مسواک و نخ دندان کشیدن برای ذرات باقی مانده مواد غذایی، باعث جلوگیری از فعالیت باکتری های ترشح بوی ناخوشایند دهان و نابودی آن ها می شوند.
• گنجاندن سبزیجات تازه در برنامه غذایی: مصرف انواع سبزیجات نظیر کرفس و جعفری در کنار وعده های غذایی.
• مصرف میوه های تازه: تحریک پذیری غدد بزاق دهان جهت ترشح آن با استفاده از میوه هایی نظیر سیب و مرکباتی مانند پرتقال.
• افزایش مصرف آب: بی توجهی به خشکی دهان باعث بروز بوی ناخوشایند خواهد شد. در دوران عادت ماهیانه، ترشح غدد بزاق دهان کاهش می یابد. کاهش بزاق دهان به معنای افزایش باکتری های داخل دهان و بیشتر شدن فعالیت آن ها جهت تولید بوی ناخوشایند.
• پرهیز از مواد غذایی تند و بودار: به دلیل افزایش ترکیبات گوگرد دار در دوران قاعدگی، بهتر است مصرف مواد غذایی تند و بودار نظیر سیر و پیاز به حداقل برسد.
• توجه به سلامت دستگاه گوارش: با ایجاد تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی، اختلالاتی در عملکرد صحیح دستگاه گوارش بوجود می آید. ایجاد اختلالات در عملکرد دستگاه گوارش، احتمال دارد باعث تشدید بوی ناخوشایند دهان شود.

بوی بد دهان ناشی از لثه و دندان

شایع ترین علت بوی دهان، مشکلات دندانی یا بیماری پریودنتال یا ژنژیویت لثه است. علل بروز چنین اتفاقاتی مرتبط با تجمع بیش از اندازه پلاک دندانی و عفونت لثه است.

دلایل عفونت لثه چیست؟

باید بدانید که در کنار تمام مشکلات دندانی نظیر التهاب لثه، لق شدن دندان، دندان درد، خونریزی دندان و غیره، بروز بوی بد دهان یکی از شاخص ترین علائم عفونت لثه است. هر کدام از 9 عوامل فهرست ذیل، در شکل گیری عفونت لثه تاثیرگذار هستند:

• استعمال سیگار، قلیان و دخانیات؛
• دوران بارداری؛
• عوامل ژنتیکی؛
• مصرف برخی از داروهای خاص؛
• بی نظمی دندان ها؛
• شلوغی دندان ها؛
• پروتز دندان؛
• محافظ دهانی؛
• دیابت؛
• شکستگی یا ایجاد ترک در مواد پرکردگی دندان؛
• ایجاد اختلال در سیستم ایمنی بدن؛

🏠 درمان خانگی بوی بد دندان پوسیده

قبل از شروع به بررسی راهکارهای درمانی جهت کاهش بوی بد دندان پوسیده در منزل، باید بدانید که تاثیرات تمام روش ها به صورت موقتی هستند. برای درمان دائمی دندان پوسیده، نیازمند مراجعه به دندانپزشک جهت ارائه راهکارهای درمانی هستید. در چنین شرایطی، دندانپزشک با انجام فرایند ترمیم کردن دندان یا عصب کشی دندان پوسیده، شروع به اجرای فرایند درمانی می کند. دندانپزشک نسخه ای از انجام رادیوگرافی های مختلف (معمولا OPG)، قبل از اجرای فرایند درمان برای تشخیص دقیق تر مشکلات دندانی در نظر می گیرد. با پرداخت هزینه عکس دندان در مراکز رادیوگرافی دهان، به دندانپزشک جهت تشخیص دقیق تر مشکل برای ارائه راهکار درمانی نهایی کمک خواهید کرد. درمان خانگی بوی بد دندان پوسیده در 8 مرحله خلاصه می شود:

• توجه به اجرای فرایند مسواک بعد از میل کردن وعده های غذایی و نوشیدنی های رنگی جهت جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان و جلوگیری از تجمع بیش از حد پلاک دندانی.
• استخراج ذرات باقی مانده مواد غذایی بعد از فرایند مسواک.
• استفاده از زبان شوی یا قسمت پشت مسواک های مخصوص جهت پاکیزگی سطح زبان و نابودی باکتری های مضر.
• غرغره کردن محلول آب نمک ولرم برای 2 مرتبه در طول روز.
• جویدن سبزیجات تازه نعنا و جعفری برای استفاده از خواص ضدباکتریال.
• درمان خانگی بوی بد دندان پوسیده با استفاده از چند قطره روغن میخک (روغن را بر روی پنبه بریزید و پنبه آغشته به روغن را به مدت چند دقیقه بر روی دندان پوسیده جهت کاهش بوی ناخوشایند و میزان باکتری ها قرار دهید).
• با مصرف حداقل 6 الی 8 لیوان آب در طول روز، باعث افزایش ترشح بزاق دهان و پاکیزگی فضای دهان جهت شستشوی باکتری ها شوید.

پلاک و جرم دندانی در بروز بوی ناخوشایند دهان تاثیرگذار هستند؟

باید بدانید که جرم دندان، لثه ها را ملتهب و آسیب پذیر می کند. با التهاب لثه و تضعیف ساختار آن جهت افزایش آسیب پذیری، احتمال بروز بوی بد دهان بیشتر می شود. وجود دندان پوسیده یا دندان تازه پر کرده در چنین شرایطی، بوی ناخوشایند دهان را تشدید می کند. به همین دلیل، دندانپزشکان توصیه می کنند که در سال 2 بار جهت انجام جرم گیری دندان اقدام کنید. با انجام این کار، به جلوگیری از تجمع و پلاک دندان ها کمک بسزایی خواهید کرد.

بوی بدن دهان ناشی از حلق و بینی

گاهی مواقع منشأ بوی ناخوشایند از دهان مرتبط با حلق و بینی است. آیا با سنگ لوزه آشناییت دارید؟ سنگ لوزه یعنی تشکیل تجمع باکتری ها به شکل سنگ در دیواره های لوزه. سنگ لوزه از دیگر مواد تاثیرگذار برای ترشح بوی نامطلوب در داخل دهان است. اغلب می توان با دارو درمانی از دست سنگ لوزه خلاص شد، اما در موارد شدیدتر نیازمند جراحی لوزه هستید. در صورت بروز عفونت بینی، سینوس ها موادی را ترشح می کنند که تنها وظیفه آن ها انتشار بوی ناخوشایند از دهان است. به یاد داشته باشید که با افزایش میزان مصرف آب در طول روز جهت بالا بردن مقدار رطوبت در داخل ناحیه گلو و مخاط بینی، دوری کردن از استعمال دخانیات، پرهیز از تحریک کننده های تنفسی و رعایت تمام دستورالعمل های بهداشت دهان و دندان در جلوگیری از بروز بوی نامطلوب از دهان تاثیرگذار هستند.

درمان بوی ناخوشایند دهان ناشی از سنگ لوزه

• استخراج سنگ لوزه از طریق دستگاه واترجت؛
• استخراج سنگ لوزه از طریق اجرای جراحی؛
• استفاده از دهانشویه هایی با خاصیت آنتی باکتریال؛
• دارو درمانی از طریق مصرف آنتی بیوتیک ها در صورت فعال بودن عفونت (تنها با تجویز پزشک)؛
• استفاده از خاصیت ضد باکتریال ضد عفونی کننده آب نمک با قرقره کردن جهت کاهش میزان التهاب؛

درمان بوی ناخوشایند دهان ناشی از بینی

• استفاده از داروی ضد آلرژی مانند آنتی هیستامین (تنها در صورت تچویز پزشک)؛
• کاهش مقدار التهاب داخل بینی از طریق اسپری مخصوص (تنها توسط تجویز پزشک)؛
• استفاده از سرم نمکی برای شست و شوی مخاط بینی؛
• مصرف آنتی بیوتیک ها برای نابودی عفونت های داخل سینوس؛
• استفاده از بخور گرم جهت رفع گرفتگی سینوس ها؛

چگونه بفهمیم بوی بد دهان از معده است؟

جواب ابهام “چگونه بفهمیم بوی بد دهان از معده است؟” در نشانه های همراه با بوی ناخوشایند خروجی از دهان قابل تشخیص است. اگر بوی ناخوشایند از دهان با مشکلات گوارشی نظیر ریفلاکس معده، زخم معده، نفخ معده، احساس سوزش در سر دل، احساس تلخی در دهان، تجربه کردن طمع ترش، بیماری های کلیوی، بروز حالت تهوع و استفراغ صورت گیرد، منبع قدرت و تقویت بوی ناخوشایند به احتمال خیلی زیاد از معده است. لازم به ذکر است که اگر بدبویی دهان با اجرای نکات بهداشتی دهان و دندان از بین نرود، احتمال این که بوی ناخوشایند از معده تقویت می شود، افزایش می یابد.

بو گرفتن دهان برخی از افراد با میل کردن هر مواد غذایی طبیعی است؛ واکنش دستگاه گوارش به ورود مواد غذایی، ترشح اسید معده است و فرایند بازدم با بوی ناشی از آن همراه است. چنین افرادی احتمالا با ریفلاکس معده دست و پنجه نرم می کنند. علائم بوی بد دهان ناشی از معده شامل موارد ذیل هستند:

• بازگشت اسید از معده به مری جهت شکل گیری سوزش در سر دل یا ریفلاکس معده.
• سوء هاضمه.
• نفخ معده.
• دیگر مشکلات گوارشی.
• کمبود بزاق دهان.
• مواد غذایی چرب.
• لیست غذاهای تند.
• غذاهای سرخ کردنی.
• مصرف نوشیدنی های حاوی گاز.

درمان خانگی بوی بد دهان از معده

درمان خانگی بوی بد دهان از معده نیازمند ایجاد تغییرات جدی در سبک زندگی، رعایت برنامه غذایی سالم و مغزی، بهره مندی از شیوه های گیاهی و روش های طبیعی است. در ادامه لیستی از درمان های خانگی بدبویی دهان از معده ذکر می شود:

• دوری کردن از غذاهای تحریک کننده نفخ معده؛
• پرهیز از مصرف لیست غذاهای چرب؛
• پرهیز از مصرف مواد خوراکی حساسیت زا؛
• افزایش مصرف سبزیجات تازه؛
• مصرف ماست های پروبیوتیک؛
• گنجاندن دمنوش های گیاهی نظیر زنجبیل یا بابونه در برنامه تغذیه ای؛
• افزایش مصرف آب در طول روز؛
• نوشیدن محلول ترکیب جوش شیرین با آب؛
• افزایش ترشح بزاق با استفاده از آدامس های بدون قند؛
• مسواک زدن منظم؛
• نخ دندان کشیدن؛
• شستشوی دهان از طریق دهان شویه های گیاهی؛

درمان گیاهی بوی بد دهان ناشی از معده

انواع درمان گیاهی بوی بد دهان ناشی از معده در جدول ذیل آورده شده است:

ردیف	نام گیاه	خاصیت	نحوه مصرف
1️⃣	نعناع	جلوگیری از بروز نفخ	استفاده به صورت دمنوش – اثرگذاری بسیار مثبت جویدن برگ تازه گیاه نعناع
2️⃣	زنجبیل	موثر بر هضم بهتر مواد غذایی – جلوگیری از بروز فرایند ترش کردن	درست کردن دمنوش زنجبیل – مصرف هنگام میل کردن غذا
3️⃣	رازیانه	کمک به کاهش مقدار گاز معده – تاثیرگذاری در کاهش بوی ناخوشایند از دهان	میل کردن به صورت دمنوش – جویدن دانه های رازیانه بعد از مصرف غذا
4️⃣	بابونه	موثر بر کاهش میزان التهاب معده – کمک به بهبود عملکرد دستگاه گوارش – پایین آوردن سطح استرس و اضطراب	دمنوش بابونه
5️⃣	چای سبز	کمک به کاهش بدبویی دهان – داروی گیاهی ضد باکتریال	بدون طمع دهنده های جانبی نظیر قند میل شود – در وعده صبحانه یا بعد از میل کردن وعده های غذایی
6️⃣	هل	کمک به دستگاه گوارش جهت هضم بهتر مواد غذایی	طمع و عطر بخشیدن به چایی با استفاده از هل – جویدن دانه های هل
7️⃣	میخک	نوعی خوش بو کننده فضای دهان – داروی گیاهی با خاصیت ضد عفونی کننده	نگه داشتن یک مخیک در داخل دهان به مدت چند دقیقه
8️⃣	زیره سبز	جلوگیری از بروز نفخ معده – تقویت معده جهت اجرای بهتر وظایف	استفاده به صورت دمنوش – اضافه کردن زیره سبز به غذا

قرص برای رفع بوی بد دهان از معده

جهت استفاده از انواع قرص برای رفع بوی بد دهان از معده، در ابتدا باید با پزشک متخصص جهت بررسی دقیق تر موضوع مشورت کنید. پزشک معالج با تشخیص دقیق منشأ بوی بد، تمام راهکارهای درمانی را ارائه خواهد داد. اما رایج ترین انواع قرص برای رفع بوی ناخوشایند دهان از معده در 6 دارو خلاصه می شوند:

• امپرازول (Omeprazole): کمک به ترشح کمتر اسید معده و کنترل ریفلاکس.
• رانیتیدین (Ranitidine): جلوگیری از ترشح بیش از اندازه اسید معده.
• فاموتیدین (Famotidine): موثر بر کاهش بوی ناخوشایند دهان از طریق فرایند ترش کردن.
• متوکلوپرامید (Metoclopramide): تسریع فرایند تخلیه معده.
• مترونیدازول (Metronidazole): نوعی از آنتی بیوتیک ها جهت نابودی عفونت های ناشی از فعالیت های باکتری هلیکوباکتر پیلوری.
• لاکتوباسیلوس (Lactobacillus): تعادل سازی میان تعداد باکتری های بد و خوب در معده.
• بیفیدوباکتریوم (Bifidobacterium): تنظیم تعداد باکتری های مفید و مضر در معده.

چه چیزی برای بوی بد دهان خوبه؟

در پاسخ به سوال “چه چیزی برای بوی بد دهان خوبه؟” می توان به 9 مورد فهرست ذیل اشاره کرد. اما قبل از بررسی راهکارهای درمانی باید بدانید که در صورت عدم درمان بدبویی دهان، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص اصلی ترین علت الزامی است:

• حداقل 3 بار مسواک بزنید و انجام فرایند نخ دندان را جهت پاکیزگی فضای بین دندان ها فراموش نشود.
• پاکیزگی دهان و دندان بعد از میل کردن مواد غذایی با بوی تند به کمک مسواک.
• مدت زمان لازم برای انجام فرایند اصولی موساک حدود 2 الی 3 دقیقه است.
• تعویض مسواک در هر 3 ماه.
• قبل از خوابیدن مسواک زدن را جهت شستشوی دهان و دندان فراموش نکنید.
• استفاده از دهانشویه های ضد باکتریال جهت نابودی میکروب ها (در هفته 1 بار).
• افزایش مصرف آب جهت استخراج راحت تر ذرات مواد غذایی از بین دندان ها.
• گنجاندن ماست پروبیوتیک در رژیم غذایی برای کاهش بوی ناخوشایند دهان.
• جویدن برخی از سبزیجات نظیر جعرفی، ریحان و غیره برای نابودی بوی ناخوشایند دهان در مدت زمان کوتاه.
• بهره مندی از خاصیت های ضد باکتریال و آنتی اکسیدان داخل ترکیبات چای سبز جهت کاهش بوی ناخوشایند دهان.
• گنجاندن میوه سیب در برنامه تغذیه ای برای کمک به تولید بزاق دهان و مدیریت بهتر بوی ناخوشایند خروجی از دهان.
• استفاده از آدامس های بدون قند جهت کاهش بوی دهان.
• ترکیب جوش شیرین و آب برای خلق محلولی جهت استفاده از آن به کمک مسواک برای شستشوی دهان و دندان.
• غرغره کردن محلول حل شده یک قاشق سرکه سیب با آب جهت تعادل سازی میان PH دستگاه گوارش و دهان.
• استفاده از قرص های خنثی سازی بوی ناخوشایند دهان.
• ممنوعیت کامل برای استعامال دخانیات.

بهترین داروی رفع بوی بد دهان چیست؟

باید بدانید که بهترین داروی رفع بوی بد دهان با علت بروز آن رابطه مستقیم دارد. مشورت با دندانپزشک جهت تشخیص علت اصلی بدبویی دهان قبل از مصرف دارو جهت رفع رفع بوی ناخوشایند الزامی است. اگر دارای مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش نظیر رفلاکس و نفخ معده هستید، استفاده از قرص های امپرازول، رانیتیدین، فاموتیدین، متوکلوپرامید، لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم جهت تقویت دستگاه گوارش مناسب هستند. اما در صورت بروز مشکلات دهانی و دندانی، استفاده از دهان شویه های طبیعی و گیاهی با خاصیت ضدباکتریال بسیار مناسب هستند.

🌿 معرفی داروی گیاهی رفع بوی بد دهان

در ادامه قصد داریم انواع داروی گیاهی رفع بوی بد دهان ناشی از مشکلات گوارشی و دهان را بررسی کنیم.

• زردچوبه: استفاده از دهانشویه ترکیب زردچوبه با آب برای نابودی باکتری های دهان – وارد کردن ادویه زردچوبه به مواد غذایی.
• زنجبیل: میل کردن دمنوش زنجبیل بعد از میل کردن وعده های غذایی (تنها 1 بار در روز کافی است).
• روغن نارگیل: شستشوی دهان با روغن نارگیل (روزی 1 بار به مدت حداقل 10 و حداکثر 15 دقیقه).
• رازیانه: استفاده از دمنوش رازیانه (1 بار در طول روز) – جویدن دانه های آن پس از میل کردن وعده های غذایی.
• چای سبز: میل کردن چای سبز بدون تنقلات جانبی نظیر خرما یا قند.
• بابونه: کاهش میزان التهاب معده با استفاده از دمنوش بابونه (بیشتر از 2 بار در طول روز مصرف نشود).
• آلوئه ورا: شستشوی دهان با محلول نهایی ترکیب ژل آلوئه ورا با آب جهت استفاده از خاصیت ضد باکتریال آن (نهایتا روزی 2 بار).
• هل: اضافه کردن دانه های خوش عطر و طمع به هل.
• دارچین: میل کردن چای بعد از اضافه کردن پودر دارچین به آن.
• میخک: نگه داشتن یه دونه میخک در دهان در 2 الی 3 دقیقه برای هدیه دادن بوی خوب به فضای دهان.
• زیره سبز: مصرف یک عدد دمنوش زیره سبز در طول روز.

برای بوی بد دهان به چه دکتری مراجعه کنیم؟

در قدم اول برای بررسی دقیق وضعیت دهان و دندان به دندانپزشک باید مراجعه کنید. دندانپزشک با ارزیابی دقیق به بررسی مشکلات دهان و دندان بیمار می پردازد. اگر دندانپزشک، علت ترشح بوی ناخوشایند را از دهان تشخیص ندهد، در قدم دوم باید به متخصص دستگاه گوارش مراجعه کنید.

پاسخ به سوالات متداول