بوی بد دهان از چیست؟

شما تنها نیستید! تقریبا 50 درصد از مردم جهان از مشکل هالیتوز یا همان بوی بد دهان ناله می کنند. می گویند بوی بد دهان نه تنها یک مشکل بهداشتی بلکه یک مشکل جدی اجتماعی هم است: روابط فردی، عاطفی، کاری و خانوادگی شان را تحت تاثیر قرار می دهد و آن ها را در معرض قضاوت دوست و همکار و همسایه می‌گذارد. راست هم می گویند. نمی توان بوی دهان را سرسری گرفت و از آن به راحتی گذشت. باید دید این مشکل از کجا می آید ، چرا می آید و چطور می توان جلویش را گرفت.

مهمترین دلایل بوی بد دهان

آدم گاهی خودش می ماند که این همه بوی بد از کجا می آید! مهمترین دلایل آن عبارتند از:

مشکلات حلق و بینی
بیماری های دهان و دندان
چرخه قاعدگی
مشکلات گوارشی

خب بله! سیگار کشیدن ، مصرف بعضی از داروها و خوراکی ها و روزه داری هر یک می توانند علتی برای بوی بد دهان باشند. حرفی نیست! همین طور حرفی در هیچکدام از این ها نیست: سیگار را نباید کشید ، خوراکی های بو دار را نباید توی جمع مصرف کرد و یا باید وقت کافی داد تا بوی بد ناشی از خوراکی و داروهای ضروری از بین برود. اما این همه نیست. بعضی از بوهای بد دهان در بیماری های گوارشی ، مشکلات دهان و دندان و همین طور در گرفتاری های مربوط به حلق و بینی ریشه دارند و برای از بین بردنشان باید فکر چاره ای درست و درمان بود.

بوی بد دهان ناشی از لثه و دندان

یکی از رایج ترین دلایل بوی بد دهان، خرابی دندان و یا بیماری های مربوط به لثه است. یک علت هم ندارد، بخشی از آن به علت عفونت لثه و بخش دیگری از آن به علت جرم و خرابی دندان است.

نقش مهم جرم دندان در بوی دهان

حتما تا بحال دیده اید که آدم وقتی نخ دندان می کشد نخ دندان کمی بو می گیرد. این به علت جرم های چسبیده به دندان است. جرم دندان، لثه ها را ملتهب و آسیب پذیر می کند و موجب بوی بد دهان می شود. حالا اگر دندان پوسیده دارید و یا دندان تان را تازه پر کرده باشید، این بوی بد تشدید هم می شود. بهتر است قبل از اینکه دندان هایتان پوسیده شوند برای جرمگیری دندان اقدام کنید.

عفونت لثه

هر یک از این عوامل می توانند نقشی کلیدی در عفونت لثه ایفا کنند:

سيگار کشيدن
بارداری
عوامل ژنتيکی
مصرف بعضي از داروها
بی‌نظمی دندانها
پروتزها و محافظ دهانی
ديابت
شکستگي يا ترک خوردن پرکردگي دندان
اختلال در سيستم ايمنی

در کنار التهاب لثه، لق شدن و درد دندان و خونریزی، بوی بد دهان یکی از شاخص ترین عوارض عفونت لثه است.

رابطه بوی بد دهان و روکش دندان

با چه ذوقی شال و کلاه کردید رفتید مطب دندانپزشکی تا دندانهایتان را روکش کنند. اما دندانپزشک هنگام کار روی دندان، یادش رفته لبه های روکش را صاف و یک دست کند و یا به لثه های مجاورآسیب زده است. آن وقت کارتان زار است. باید پی درمانی جدی برای بوی بد دهان تان باشید.

نه تنها روکش دندان بلکه دیگر روش های درمانی، اگر به درستی انجام نگیرند، می توانند منجر به بوی بد دهان شوند.

درمان

پیشگیری بهتر از درمان است. رعایت اصول اولیه بهداشت دهان و دندان می تواند شما را از بیماری های دهان و دندان دور نگه دارد. اگر نه، به فراخور هر یک از دلایل بالا باید به درمان های جدی همچون جراحی ها تن بدهید. در نتیجه بهتر است ابتدا مشکل اصلی را برطرف کنید و بعد از آن اصول بهداشت و درمان را سرلوحه قرار دهید.

بوی بد دهان ناشی از معده

منظور از بوی بد ناشی از معده، همان بوی ناشی از مشکلات گوارشی است! مشکلاتی که عمدتا به ریفلاکس معده، بیماری های کلیوی و زخم معده و چیزهایی از این قبیل مربوط می شود. اما این همه یک نوع ندارد. به خاطر همین درمانشان نیز به یکی راهکار محدود نمی شود.

بعضی ‌ها این جورند: شیر می خورند، دهانشان بو می دهد. پنیر می خورند، دهانشان بو می دهد. ماست هم که ماست است و نباید بوی خاصی بدهد، گاهی در معده این دسته از آدم ها بو می گیرد… حتی غذاهای تند! دلیلش هم خیلی پیچیده نیست. ساده است: دستگاه گوارش در واکنش به این مواد غذایی اسید معده ترشح می کند و بازدم بو می گیرد. اگر از این دسته افراد هستید، لابد از ریفلاکس معده رنج می برید.

درمان

درمان بوی دهان ناشی از معده را باید همزمان در چند مسیر ممکن پی گرفت. اولی، احتمالا، کنار گذاشتن خوراکی های حساسیت زا و پرهیز از برخی دیگر از مواد غذایی است. دومی، شاید، مصرف برخی از خوراکی ها برای کنترل بوی بد دهان باشد و سومی، درمان مشکل اصلی (مشکلاتی همچون ریفلاکس معده و مشکلات کلیه و زخم معده) خواهد بود. در لیست زیر این راه های درمانی را ببینید!

درمان مشکلات احتمالی گوارشی
مصرف ماست های ساده و پروبیوتیک
مصرف سبزیجات و گیاهان دارویی
پرهیز از مصرف مواد خوراکی حساسیت زا

بوی بد دهان ناشی از حلق

گاهی بوی بد از حلق آدم بلند می شود و گاهی هم مشکل از سینوس هاست. این هر دو در مشکلات حلق و بینی خلاصه می شوند اما یک علت واحد ندارند.

سنگ لوزه و بوی بد دهان

تا به حال اسم سنگ لوزه به گوش تان خورده بود؟! این سنگ ها از جمع شدن باکتری ها در لوزه تشکیل می شوند و بوی بدی را از راه دهان تان به بیرون پرتاب می کنند. گاهی می شود این سنگ ها را با دارو درمانی و دستگاه از بین برد اما گاهی مجبور خواهید بود که لوزه تان را جراحی کنید و از شرّشان خلاص شوید.

سینوس ها، عامل ترشح بوی بد

عفونت بینی از آن دردسرهایی است که دست آدم را مدت ها به خودش بند می کند. لابد تجربه اش کرده اید: سینوس ها ترشحاتی از خودشان در می کنند که تنها کارکردشان انتشار بوی بد از ناحیه دهان است. از این بدتر نمی شود اما بی علاج هم نیست. راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد.

درمان

راهکارهای یکسانی برای درمان دو مشکل گوناگون وجود ندارد، حتی اگر عوارض شان یکی باشد و هر دو به بوی بد دهان ختم شود. با این همه در جدول پایین لیستی از درمان های پیشنهادی برای هر دو مشکل درست کرده ایم. شاید کمی راه گشا باشد:

برطرف کردن سنگ لوزه با دستگاه
بر طرف کردن سنگ لوزه با جراحی
مصرف آنتی هسیتامین ها با نظارت پزشک
شستشو حلق و بینی با آب نمک

بوی دهان ناشی از قاعدگی

این یکی از عوارض جانبی قاعدگی ست! راه فراری هم نیست. چرا؟ در دوره قاعدگی بزاق دهان به طرز چشمگیری کاهش پیدا می کند و میزان ترکیبات گوگرد دار به 300 درصد می رسد. خب چاره چیست به جز آنکه اصول بهداشت و دندان را با وسواس و ریزبینی ویژه ای اجرا کنیم.

درمان

خیلی ها می گویند بگذار زمان بگذرد. بگذار دوره اش تمام شود. آن وقت بوی بد دهان هم دمش را می گذارد روی کولش و تا دوره بعدی می رود. اما دست روی دست گذاشتن هرگز راهکار مناسبی نیست. بهتر است بگوییم: دست روی دست گذاشتن راهکار نیست! بهترین راه برای مقابله با بوی بد دهان ناشی از قاعدگی همانی است که چند خط بالاتر به آن اشاره کردیم: رعایت اصول بهداشت دهان و دندان.

نخ دندان کشیدن
مسواک زدن
مصرف سبزیجات
استفاده از دهانشویه

برای رفع بوی بد دهان چه باید کرد ؟

پیشتر نیز اشاره کردیم که این مشکل یکی دو علت به خصوص ندارد، ممکن است از مشکلات گوارشی ناشی شود و یا زیر سر خرابی دندان و لثه باشد. شاید این بوی بد از بیماری های گوش و حلق و بینی ریشه بگیرد، شاید هم همه چیز زیر سر دوران قاعدگی باشد. تازه هر یک از این اختلالات خود به چند علت و منشا تقسیم می شود. پس طبیعی است که از یک پاسخ همه گیر به جواب سوال بالا شانه خالی کنیم، چون هرگز جواب واحدی وجود ندارد. اما به طور کلی سه مرحله اساسی برای رفع این مشکل عبارتند از:

رفع منشا اصلی بوی بد دهان: ابتدا ببینید مشکل از کجاست. آیا دهان و دندانتان عیب کرده است و یا بیماری گوارشی دارید؟ بوی بد به خاطر بیماری های مربوط به گوش و حلق و بینی و یا مربوط به چرخه قاعدگی است؟
اصلاح رژیم غذایی: بعد بروید سراغ یک رژیم غذایی مناسب‌تر، رژیمی همخوان با ذایقه و طبع شما. مرکبات و میوه جات را در این رژیم از موارد اصلی قرار دهید.
رعایت اصول بهداشت دهان و دندان: در آخر اصول بهداشت دهان و دندان را حسابی رعایت کنید.

اطلاعات عمومی و تخصصی دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی را در مجله دندانپزشکی ایمپلنت دنبال کنید.