شما تنها نیستید! تقریبا 50 درصد از مردم جهان از مشکل هالیتوز یا همان بوی بد دهان ناله می کنند. می گویند بوی بد دهان نه تنها یک مشکل بهداشتی بلکه یک مشکل جدی اجتماعی هم است: روابط فردی، عاطفی، کاری و خانوادگی شان را تحت تاثیر قرار می دهد و آن ها را در معرض قضاوت دوست و همکار و همسایه میگذارد. راست هم می گویند. نمی توان بوی دهان را سرسری گرفت و از آن به راحتی گذشت. باید دید این مشکل از کجا می آید ، چرا می آید و چطور می توان جلویش را گرفت.
راهنمای مقاله:
آدم گاهی خودش می ماند که این همه بوی بد از کجا می آید! مهمترین دلایل آن عبارتند از:
خب بله! سیگار کشیدن ، مصرف بعضی از داروها و خوراکی ها و روزه داری هر یک می توانند علتی برای بوی بد دهان باشند. حرفی نیست! همین طور حرفی در هیچکدام از این ها نیست: سیگار را نباید کشید ، خوراکی های بو دار را نباید توی جمع مصرف کرد و یا باید وقت کافی داد تا بوی بد ناشی از خوراکی و داروهای ضروری از بین برود. اما این همه نیست. بعضی از بوهای بد دهان در بیماری های گوارشی ، مشکلات دهان و دندان و همین طور در گرفتاری های مربوط به حلق و بینی ریشه دارند و برای از بین بردنشان باید فکر چاره ای درست و درمان بود.
یکی از رایج ترین دلایل بوی بد دهان، خرابی دندان و یا بیماری های مربوط به لثه است. یک علت هم ندارد، بخشی از آن به علت عفونت لثه و بخش دیگری از آن به علت جرم و خرابی دندان است.
حتما تا بحال دیده اید که آدم وقتی نخ دندان می کشد نخ دندان کمی بو می گیرد. این به علت جرم های چسبیده به دندان است. جرم دندان، لثه ها را ملتهب و آسیب پذیر می کند و موجب بوی بد دهان می شود. حالا اگر دندان پوسیده دارید و یا دندان تان را تازه پر کرده باشید، این بوی بد تشدید هم می شود. بهتر است قبل از اینکه دندان هایتان پوسیده شوند برای جرمگیری دندان اقدام کنید.
هر یک از این عوامل می توانند نقشی کلیدی در عفونت لثه ایفا کنند:
در کنار التهاب لثه، لق شدن و درد دندان و خونریزی، بوی بد دهان یکی از شاخص ترین عوارض عفونت لثه است.
با چه ذوقی شال و کلاه کردید رفتید مطب دندانپزشکی تا دندانهایتان را روکش کنند. اما دندانپزشک هنگام کار روی دندان، یادش رفته لبه های روکش را صاف و یک دست کند و یا به لثه های مجاورآسیب زده است. آن وقت کارتان زار است. باید پی درمانی جدی برای بوی بد دهان تان باشید.
نه تنها روکش دندان بلکه دیگر روش های درمانی، اگر به درستی انجام نگیرند، می توانند منجر به بوی بد دهان شوند.
پیشگیری بهتر از درمان است. رعایت اصول اولیه بهداشت دهان و دندان می تواند شما را از بیماری های دهان و دندان دور نگه دارد. اگر نه، به فراخور هر یک از دلایل بالا باید به درمان های جدی همچون جراحی ها تن بدهید. در نتیجه بهتر است ابتدا مشکل اصلی را برطرف کنید و بعد از آن اصول بهداشت و درمان را سرلوحه قرار دهید.
منظور از بوی بد ناشی از معده، همان بوی ناشی از مشکلات گوارشی است! مشکلاتی که عمدتا به ریفلاکس معده، بیماری های کلیوی و زخم معده و چیزهایی از این قبیل مربوط می شود. اما این همه یک نوع ندارد. به خاطر همین درمانشان نیز به یکی راهکار محدود نمی شود.
بعضی ها این جورند: شیر می خورند، دهانشان بو می دهد. پنیر می خورند، دهانشان بو می دهد. ماست هم که ماست است و نباید بوی خاصی بدهد، گاهی در معده این دسته از آدم ها بو می گیرد… حتی غذاهای تند! دلیلش هم خیلی پیچیده نیست. ساده است: دستگاه گوارش در واکنش به این مواد غذایی اسید معده ترشح می کند و بازدم بو می گیرد. اگر از این دسته افراد هستید، لابد از ریفلاکس معده رنج می برید.
درمان بوی دهان ناشی از معده را باید همزمان در چند مسیر ممکن پی گرفت. اولی، احتمالا، کنار گذاشتن خوراکی های حساسیت زا و پرهیز از برخی دیگر از مواد غذایی است. دومی، شاید، مصرف برخی از خوراکی ها برای کنترل بوی بد دهان باشد و سومی، درمان مشکل اصلی (مشکلاتی همچون ریفلاکس معده و مشکلات کلیه و زخم معده) خواهد بود. در لیست زیر این راه های درمانی را ببینید!
گاهی بوی بد از حلق آدم بلند می شود و گاهی هم مشکل از سینوس هاست. این هر دو در مشکلات حلق و بینی خلاصه می شوند اما یک علت واحد ندارند.
تا به حال اسم سنگ لوزه به گوش تان خورده بود؟! این سنگ ها از جمع شدن باکتری ها در لوزه تشکیل می شوند و بوی بدی را از راه دهان تان به بیرون پرتاب می کنند. گاهی می شود این سنگ ها را با دارو درمانی و دستگاه از بین برد اما گاهی مجبور خواهید بود که لوزه تان را جراحی کنید و از شرّشان خلاص شوید.
عفونت بینی از آن دردسرهایی است که دست آدم را مدت ها به خودش بند می کند. لابد تجربه اش کرده اید: سینوس ها ترشحاتی از خودشان در می کنند که تنها کارکردشان انتشار بوی بد از ناحیه دهان است. از این بدتر نمی شود اما بی علاج هم نیست. راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد.
راهکارهای یکسانی برای درمان دو مشکل گوناگون وجود ندارد، حتی اگر عوارض شان یکی باشد و هر دو به بوی بد دهان ختم شود. با این همه در جدول پایین لیستی از درمان های پیشنهادی برای هر دو مشکل درست کرده ایم. شاید کمی راه گشا باشد:
این یکی از عوارض جانبی قاعدگی ست! راه فراری هم نیست. چرا؟ در دوره قاعدگی بزاق دهان به طرز چشمگیری کاهش پیدا می کند و میزان ترکیبات گوگرد دار به 300 درصد می رسد. خب چاره چیست به جز آنکه اصول بهداشت و دندان را با وسواس و ریزبینی ویژه ای اجرا کنیم.
خیلی ها می گویند بگذار زمان بگذرد. بگذار دوره اش تمام شود. آن وقت بوی بد دهان هم دمش را می گذارد روی کولش و تا دوره بعدی می رود. اما دست روی دست گذاشتن هرگز راهکار مناسبی نیست. بهتر است بگوییم: دست روی دست گذاشتن راهکار نیست! بهترین راه برای مقابله با بوی بد دهان ناشی از قاعدگی همانی است که چند خط بالاتر به آن اشاره کردیم: رعایت اصول بهداشت دهان و دندان.
پیشتر نیز اشاره کردیم که این مشکل یکی دو علت به خصوص ندارد، ممکن است از مشکلات گوارشی ناشی شود و یا زیر سر خرابی دندان و لثه باشد. شاید این بوی بد از بیماری های گوش و حلق و بینی ریشه بگیرد، شاید هم همه چیز زیر سر دوران قاعدگی باشد. تازه هر یک از این اختلالات خود به چند علت و منشا تقسیم می شود. پس طبیعی است که از یک پاسخ همه گیر به جواب سوال بالا شانه خالی کنیم، چون هرگز جواب واحدی وجود ندارد. اما به طور کلی سه مرحله اساسی برای رفع این مشکل عبارتند از:
برای بررسی مشکلات دهان و دندان باید به دندانپزشک مراجعه کنید او با بررسی کامل متوجه می شود که بوی بد ناشی از دهان است یا خیر. برای مشکلات مربوط به معده هم باید آزمایش هایی نظیر آزمایش هیدروژن و UBT بدهید.
اگر بوی بد مربوط به معده باشد با مسواک زدن از بین نمی رود. همچنین خوردن غذاها بو دار مانند سیر و پیاز می تواند در تشدید این امر موثر باشد. علاوه بر این عفونت های دهان و دندان گاهی اوقات کاملا پنهان است و فقط دندانپزشک قادر به تشخیص آنهاست.
گاهی اوقات بوی بد دهان مربوط به رفلاکس معده است که در کودکان شایع است. کسانی که رفلاکس دارند بهتر است بلافاصله بعد از غذا خوردن نخوابند.
اطلاعات عمومی و تخصصی دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی را در مجله دندانپزشکی ایمپلنت دنبال کنید.