ارتودنسی دندان چیست؟ همه چیز در مورد ارتودنسی دندان

ارتودنسی دندان شاخه ای از دندانپزشکی است که به بهبود و ترمیم دندان ها و فک هایی می پردازد که به انواع مشکلات و ناهنجاری ها دچار هستند و در محل استاندارد خود قرار ندارند. سال هاست که از این روش درمانی برای برطرف کردن مشکلات مختلف فک و دندان استفاده می شود و تا به امروز پیشرفت های زیادی داشته و انواع مختلفی پیدا کرده است. ما در این مقاله قصد داریم توضیحات جامعی درباره ارتودنسی دندان، انواع آن و … در اختیار شما قرار دهیم.

دندان هایی که در محل درست خود قرار ندارند، مشکلات بهداشتی متعددی برای فرد ایجاد می کنند و پاکیزه نگه داشتن دندان ها کار مشکلی می شود. همینطور احتمال پوسیدگی دندان ها و بیماری های پریودنتال در بیماری که دندان های نامرتبی دارد افزایش می یابد و به دندان هایی که عمل جویدن انجام می دهند، فشار بیشتری وارد می شود. نارمتبی دندانها در دراز مدت عوارض مختلفی به جا می گذارد از جمله این عوامل عبارت است از:

• پوسیدگی دندان
• خوب جویده نشدن غذا توسط دندانها و مشکلات گوارشی
• مشکلات لثه ای از جمله التهاب و عفونت
• مشکلات TMJ
• سردرد
• احساس درد در گردن، شانه و پشت
• همچنین دندان های نامرتب به زیبایی ظاهر افراد صدمه وارد می کند

بهترین سن برای ارتودنسی

والدین به محض مشاهدهٔ هرگونه مشکل در دندان و فک کودکان باید او را نزد دندانپزشک برده و نسبت به درمانش اقدام کنند. با مراجعهٔ زودهنگام می توانند آمادگی کافی برای شروع درمان و ارتودنسی را کسب کنند. بهترین سن برای ارتودنسی از شروع 8 سالگی تا قبل از سن بلوغ است. البته این به معنی این نیست که افراد بالای 14 یا 18 سال و یا حتی بیشتر، نمی توانند نسبت به درمان اقدام کنند. درمان ارتودنسی در بزرگسالان هم امکان پذیر است اما طول درمان بیشتر می شود که در نهایت به نتیجهٔ مطلوب خواهند رسید.

چگونه به لزوم ارتودنسی پی می بریم؟

این متخصص ارتودنسی است که لزوم انجام ارتودنسی را مشخص می کند. وی با استفاده از شرح حال بیمار، معاینه و بررسی دقیق دهان و دندان و رادیوگرافی از فک و دندان تعیین می کند آیا بیمار به ارتودنسی نیاز دارد یا خیر. در صورت لزوم درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی طرح مناسبی را برای رفع مشکل ارائه می کند. در صورت وجود مشکلات زیر استفاده از ارتودنسی لازم و ضروری است:

• اوربایت یا همپوشانی عمودی دندان های فک بالا بر دندان های فک پایین
• آندربایت یا جلوتر بودن دندان های فک پایین از دندان های فک بالا
• کراس بایت یا قرار نگرفتن درست دندان های فک بالا روی دندان های فک پایین
• اپن بایت با وجود فضا بین دو فک در قسمت جلو، عقب یا کناره
• وجود خط میانی نابجا
• شلوغی دندان ها
• فاصله و وجود فضا بین دندان ها

نحوه درمان ارتودنسی

در حال حاضر ابزارهای مختلفی برای ارتودنسی وجود دارند. ارتودنسی ثابت و متحرک باعث تغییر در وضعیت فک و دندان ها شده و بتدریج فشار ملایمی به دندان و فک وارد می کند. این فشار به مرور و رفته رفته سبب ایجاد تغییر دلخواه می شود. عوامل زیادی بر انتخاب نوع درمان تأثیرگذارند که از جمله آن ها می توان به سن، شدت ناهنجاری و ویژگی فیزیولوژیکی بیمار اشاره کرد. متخصص ارتودنسی با معاینه و بررسی وضعیت بیمار نوع و روش درمان را تعیین کرده و درمان را شروع می کند.

در واقع می توان گفت ارتودنسی علمی است که برای ردیف و مرتب کردن دندان ها و هماهنگی  فک ها استفاده می شود. با کمک ارتودنسی می توان هر گونه ناهنجاری فک و دندان را تشخیص داد، از وقوع آن ها پیشگیری نمود و یا آن را درمان کرد. با استفاده از ارتودنسی ثابت و متحرک چنین درمانی قابل انجام است. انواع مختلفی از ارتودنسی وجود دارد که در اینجا چند نمونه از آن ها نام برده می شوند:

• ارتودنسی ثابت
• ارتودنسی متحرک
• ارتودنسی سرامیکی
• ارتودنسی نامرئی
• ارتودنسی لینگوال
• ارتودنسی اینویزیلاین
• ارتودنسی دیمون

مراحل مهم در ارتودنسی ثابت

وصل کردن دستگاه ارتودنسی به دندان طبق مراحل زیر انجام می شود:

تمیز نمودن دندان ها، خشک کردن و استفاده از چسب

پیش از نصب براکت ها روی دندان در ابتدا دندان ها تمیز و سپس خشک می شوند. با استفاده از سیمان مخصوص سطح دندان ها چسب زده شده و شرایط برای نصب دستگاه ارتودنسی مهیا می شود. گاهی اوقات از کامپوزیت نوری برای چسباندن براکت ها روی دندان استفاده می‌شود که در این صورت تابش نور شدید به براکت ها سبب چسبیدن آن ها روی دندان می شود.

عبور سیم ارتودنسی از میان براکت ها

بعد از اینکه براکت ها به دندان چسبانده شدند، باید توسط سیم ارتودنسی به یکدیگر متصل شوند. بدین منظور از سیم مخصوصی استفاده می شود که قوس دار بوده و از براکت ها رد می‌شوند. سیم ارتودنسی علاوه بر اتصال براکت ها، سبب ایجاد فشار به دندان ها شده و آن ها را در جهت مورد نظر حرکت می دهد. به منظور اعمال فشار بیشتر از کش های رنگی کوچک استفاده می شود که بنا به سلیقه بیمار روی براکت های ارتودنسی قرار داده می شوند.

تنظیم براکت ها و سیم ارتودنسی

یکی از مراحل بسیار مهم در ارتودنسی ثابت تنظیم براکت ها و سیم ارتودنسی است. در این مرحله بیمار هر 4 – 3 هفته یکبار توسط ارتودنتیست ویزیت شده و در صورت نیاز کش ارتودنسی تعویض می شود. اگر براکت ها و سیم ارتودنسی نیازمند تنظیمات جدید باشد، این کار صورت می گیرد. احتمال دارد در جلسات تنظیم براکت و تعویض کش، درد خفیفی احساس شود. تجربه درد در طی این مدت امری کاملاً طبیعی است و مدتی طول می کشد تا فرد به آن عادت کند.

برداشتن بریس ها و دستگاه ارتودنسی از روی دندان

بعد از گذشت طول دوره درمان، دستگاه ارتودنسی از روی دندان برداشته می شود که این کار توسط متخصص ارتودنسی صورت می گیرد.

استفاده از نگهدارنده یا ریتینر

استفاده از ریتینر آخرین مرحله درمان ارتودنسی دو فک است. بعد از اتمام دوره درمان، دندان ها تمایل دارند به وضعیت اولیه برگردند. برای پیشگیری از وقوع چنین امری لازم است از ریتینر استفاده شود تا دندان ها در حالت صاف باقی مانده و به حالت ثبات برسند.

ارتودنسی دندان ایمپلنت شده

ایمپلنت دندان یکی از موثرترین راه ها برای جایگزینی دندان های از دست رفته است که به بسیاری از بزرگسالان کمک می کند تا لبخندی کامل داشته باشند. حال اگر بیمار بخواهد پس از ایمپلنت؛ دندان هایش را صاف و مرتب کند، آیا ارتودنسی دندان های ایمپلنت شده امکان پذیر است در برخی موارد ارتودنسی با وجود دندان های ایمپلنت شده کاملا میسر است زیرا این دو درمان در یکدیگر خلل ایجاد نخواهند کرد. مسئله این است که بریس های ارتودنسی قادر به حرکت دادن دندان ایمپلنت شده نیستند.

در مجله دندانپزشکی ایمپلنت با ما همراه باشید.

منبع : سایت دکتر خضری – متخصص ارتودنسی در کرج